مانع تراشی بس است؛ درهای بورس را باز کنید! - پری بلاگ

هرچند سال 1403 تغییراتی در رویه دولت برای پذیرش این نوع شرکت ها در بازار سرمایه رخ داد و از سویی تعدادی از کسب وکارها رنگ پذیرش در بازار سرمایه را تماشاد و از سویی دیگر بازار نوی با عنوان بازار نوآفرین راه اندازی شد که به طور ویژه تسهیل ورود استارتاپ ها به بورس و فرابورس را هدف قرار داده اما هم چنان تعداد قابل توجهی از کسب وکارهای زیست بوم اقتصاد دیجیتال به جای مانده که پشت درهای ورودی بازار سرمایه مانده اند، بدون این که زمان باز شدن درها تعیین باشد.

مزایایی که ورود به بازار سرمایه برای شرکت ها دارد باعث می گردد کسب وکارهای استارتاپی، به خصوص شرکت هایی که بزرگ و پردرآمد شده اند، تمایل زیادی برای پذیرش و حضور در بورس و فرابورس داشته باشند. اما در سال هایی که از اولین درخواست ها برای حضور در بازار سرمایه می گذرد، دولت بیش از هموارسازی مسیر ورودی، مانع تراشی را در دستور کار قرار داده است.

مزایای ورود استارتاپ ها به بازار سرمایه

وارد شدن به بازار سرمایه زمینه بسیار مساعدی برای جذب سرمایه فراهم نموده و فرصت مناسبی برای توسعه فعالیت های شرکت را ایجاد می نماید. این مزیت حضور در بورس در هر شرایطی مفید و موثر است اما در شرایط کنونی اقتصاد ایران که تمایل به سرمایه گذاری پایین است و ثبات اندک در حوزه اقتصاد دیجیتال ریسک سرمایه گذاری در زیست بوم استارتاپی را پایین می آورد، حضور در بورس برای سرمایه گذاران اطمینان خاطر برای سرمایه گذاری کردن ایجاد می نماید.

علاوه بر این، حضور داشتن شرکت های استارتاپی در بورس به معنای بلوغ آن است. این حضور مهم ترین مرحله رشد یک شرکت و گام مهمی برای استارتاپ ها در مسیر توسعه محسوب می گردد. این حضور در کنار این که زمینه جذب سرمایه را فراهم می نماید، اعتبار کسب وکار را نیز بالا می برد. در واقع، حضور شرکت ها، چه شرکت های استارتاپی و چه شرکت های سنتی، به عملکردشان شفافیت می بخشد. این شفافیت به واسطه نظارتی که نهادهای رسمی بر بازار سرمایه دارند و در کنار آن، با انتشار شفاف صورت های مالی شرکت ها ایجاد می گردد؛ بنابراین سرمایه گذارها با اتکا به نظارت نهادهای رسمی مطمئن تر می توانند با استارتاپ ها تعامل نمایند.

کارشناسان هم چنین اعتقاد دارند که ورود به بورس این امکان را فراهم می نماید که سرمایه اولیه ای که برای رشد استارتاپ ها تامین شده آزاد گردد و این امکان به سرمایه گذارها داده می گردد که در بورس سهم خود را بفروشند و بالاخره به سود سال ها سرمایه گذاری خود برسند.

در کنار همه این مزایا حضور استارتاپ ها در بورس کارنمودهایی مثل تسهیل دریافت تسهیلات بانکی و معافیت از پرداخت مالیات یا کاهش مقدار مالیات را هم دارد. امکان دریافت وام می تواند دست شرکت برای سرمایه گذاری و تامین هزینه های خود را باز بگذارد و معافیت یا کم شدن مالیات هم به آن ها در کاهش هزینه های شان یاری می نماید.

همه برنده خواهیم شد

علاوه بر مزیت هایی که پذیرش و حضور در بورس برای خود استارتاپ دارد، این اتفاق برای کل صنعت و اقتصاد کشور هم مثبت ارزیابی می گردد. کارشناسان این طور استدلال می نمایند که پذیرش و حضور استارتاپ ها در بورس مشوق بسیار خوبی برای همه علاقمندان به زیست بوم استارتاپی است و آن ها که در آستانه ورود به فعالیت در حوزه استارتاپی هستند با تماشا رشد مجموعه های استارتاپی، انگیزه بیشتری برای کار در این حوزه پیدا می نمایند. این اتفاق به نفع زیست بوم استارتاپی و مجموعه اقتصاد دیجیتال کشور است و به رشد این صنعت یاری می نماید.

با وجود همه این جذابیت ها و مزیت ها، ورود به بورس تا کمی پیش از این برای استارتاپ ها غیرممکن و اخیرا کمی امکان پذیر شده است. در مدت سه سالی که از حضور شرکت تپسی، به عنوان اولین استارتاپ پذیرفته شده، در بازار سرمایه می گذرد شرکت های مختلفی برای پذیرش در بورس کوشش نموده اند اما تعدادی از آن ها، مثل دیجی کالا و کافه بازار، به تازگی برای حضور در بورس و فرابورس پذیرش گرفته اند و بعضی دیگر مثل دیوار و آچاره، هنوز هم با موانع متعدد برای گرفتن پذیرش در بازار سرمایه دست به گریبان هستند.

چه موانعی کسب وکارها را از رسیدن به بازار سرمایه دور می نماید؟

در تمام سال هایی که استارتاپ ها برای ورود به بورس کوشش نموده اند مساله ارزش گذاری این شرکت ها به عنوان یک مانع اصلی مقابل این شرکت ها قد علم نموده است. مسئولان و نهادهای مربوطه هم تعیین نبودن نحوه ارزش گذاری شرکت های استارتاپی را اصلی ترین مانع اعلام نموده اند.

نبود قوانین متناسب با ماهیت کسب وکارهای استارتاپی هم مانع مهم دیگری است. این مانع زمانی آشکار شد که تپسی در کوشش برای ورود به بازار سرمایه بود و سازمان بورس را مجاب کرد که با تدوین قوانین و ضوابط نو نسبت به برطرف این مانع اقدام کند. این اتفاق در سال 1402 با تصویب و ابلاغ ضوابط و شرایط اختصاصی پذیرش سهام شرکت های نوپا و فعال در حوزه اقتصاد دیجیتال رخ داد.

تا پیش از این، نبود قوانین اختصاصی برای شرکت های استارتاپی و دانش بنیان باعث شده بود که سازمان بورس و نهادهای مربوطه با قوانین سخت گیرانه با این شرکت ها روبرو شوند و اجازه ندهند که راهی بازار سرمایه شوند.

وجود بعضی از سهام داران در ساختار سهام داری شرکت های استارتاپی هم برای تعدادی از استارتاپ ها دردسرساز شده است. این مانع تا جایی جدی و برقرار است که تعدادی از استارتاپ ها فقط با خروج بعضی سرمایه گذاران از ترکیب سهام داری شان امکان پذیر می گردد. این اتفاق در خصوص دیجی کالا و کافه بازار هم رخ داد که فقط وقتی سرآوا از ترکیب سهام داران خارج شد فضا برای آن ها مساعد تر شد. در واقع، صلاحیت بعضی از سهام داران مورد تایید بعضی نهادها نیست و این موضوع باعث ممانعت دولت از ورود شرکت ها به بازار سرمایه می گردد.

به طوری که کوشش های کافه بازار برای ورود به بورس بعد از 4 سال به نتیجه می رسد؛ دیجی کالا بعد از مدت ها کوشش زمانی می تواند نامه پذیرش بگیرد که بخشی از سهامش را به همراه اول می فروشد؛ جلسه پذیرش دیوار در بورس به علت مخالفت بعضی نهادها ناگهان لغو می گردد و هنوز هم خبری از حضور اسنپ یا آچاره در بازار سرمایه نیست.

امتیاز بدهید