آیین و رسوم ترکمن ها در ماه رمضان؛ از پخت چافاتی تا بافت نمازلیق - پری بلاگ

به رویت ماه می فرایند

یکی از باور های دیرین ترکمن ها درباره ماه مبارک رمضان، شگون و ثواب رویت ماه در آسمان است. ترکمن ها از زن و مرد تا کوچک و بزرگ در آخرین شب از ماه شعبان به بام ها می فرایند تا از ثواب دیدن ماه بهره مند شوند.

غبار از مسجد ها می زدایند

طبق آیین ترکمن، چند روز پیش از آغاز ماه مبارک رمضان، زنان ترکمن سجاده های دستباف خود به نام نمازلیق یا همان جانمازی را به مساجد هدیه می دهند تا زینب بخش این مکان باشد. آن ها با نمازلیق های بافت خود به مساجد می فرایند و مراسم غبارروبی را آغاز می کنند. گفته می شود زدودن غبار از مسجد ها توسط زنان، معنای به استقبال رفتن ماه مبارک را می دهد.

نماز تراویح می خوانند

یکی از سنت های دیگر مردم این دیار اقامه نماز تراویح در سراسر ترکمن صحرا است. آن ها در تمام شب های ماه مبارک رمضان 20 رکعت نماز به همراه جماعت اقامه می کنند.

افطاری نذری آماده می کند

در بین ترکمن ها رسم است که هر روز چند خانواده برای افطار، نذر و صدقه های خود که بیشتر خرما و غذای آبکی مانند آش و سوپ است را به مساجد بیاورند و در کنار هم در مسجد افطار کنند.

سحری خوانی انجام می شود

در میان مردم ترکمن هم رسم سحری خوانی وجود دارد. در این منطقه هم مؤذن محله یا بعضی از همسایگان برای بیدار کردن اهالی محله سحری خوانی می کنند تا همه بتوانند وعده سحری را بخورند و خواب نمانند.

از بیماران عیادت می کنند

یکی از سنت های زیبا و ارزشمند ترکمن ها در ماه مبارم رمضان، عیادت از بیماران است. آن ها در این ایام، به دیدار بیماران، بزرگان قوم و ریش سفیدان می فرایند و صله رحم به جا می آورند.

در نیمه ماه، مراسم یارمضان می گیرند

آیین یارمضان در شب چهاردهم ماه مبارک رمضان به شکرانه به نیمه رسیدن ماه و سعادت بهره مندی از نعمت های بی شمار آن، برپا می شود. طبق این آیین، در هر محله ای بعد از اقامه نماز عشا و تراویح، جمعی از جوانان و نوجوانان همراه با پیش نماز مسجد خود بر در خانه اهالی محله می فرایند و با خواندن اشعاری در ستایش ماه رمضان، از صاحب خانه پول یا شیرینی می گیرند و در آخر بین خود تقسیم می کنند. پیام کلی یا رمضان این است که ماه نیمه شد، برای نیمه دیگر همت کنید.

با خانه تکانی به استقبال عید می فرایند

عید فطر یکی از بزرگ ترین اعیاد مسلمانان است و مردم ترکمن احترام اهمیت زیادی برای این روز قائلند. ترکمن ها دو روز پیش از پایان ماه رمضان، خانه تکانی می کنند تا خود و خانه را برای فرارسیدن عید فطر آماده کنند. به این روز روز کِر یا همان خانه تکانی می گویند. در این روز زنان خانواده با کمک دختران و زنان همسایه و دوست و آشنا برای نظافت خانه، اعم از شست و شوی فرش ها، ظروف، لباس ها و خانه تکانی همت می گمارند تا به استقبال عید فطر بفرایند.

چافاتی می پزند

یک روز پیش از رسیدن عید فطر، روز قوقن نام دارد. در این روز، زنان با کمک اعضای خانه، نانی روغنی به نام چافاتی می پزند و در بین همسایگان تقسیم می کنند.

دیدار و بازدید عید می کنند

مردان ترکمن در روز عید فطر به عیدگاه می فرایند و در صفوف فشرده و منظم به سخنان واعظان گوش می دهند و نماز عید فطر را اقامه می کنند. پس از آن به دید و بازدید اقوام، خویشاوندان و دوستان رفته و عید را تبریک می گویند. دیدار اهل قبور هم از سنت های مردم ترکمن در روز عید فطر است. هر یک از خانواده های ترکمن سفره ای رنگین پهن می کنند تا از مهمانان خود پذیرایی کنند. بسکمک از خانواده ها در روز عید مراسم صدقه دارند و نزدیکان و همسایگان را برای صرف ناهار دعوت می کنند.