ماجرای کشف قبر زکریای رازی چه بود؟ - پری بلاگ

به گزارش ایسنا، او می افزاید: در آن کتاب آمده که زکریای رازی احتمالا در منطقه فیروزآباد شهرری و در امامزاده شعیب کنونی دفن شده است. شواهد و آنالیز های میدانی نیز آن ادعا را تایید می نماید. ما جانمایی دقیقی نداشته ایم. هدف از طرح این موضوع نیز جلب توجه متولیان برای ایجاد یک بنای یادبود بوده است، مثل آن چه برای حکیم فردوسی و عمر خیام ساخته شد. محل دفن این چهره ها نیز دقیق که معین نشده، بلکه محدوده آن مشخص و بعد یادبودی بنا شده است.

دانشیار همچنین می گوید که تحقیقات میدانی و آنالیز ها در محدوده محل احتمالی دفن زکریای رازی همچنان درحال انجام است.

احمد ابوحمزه ـ ری شناس و مدرس دانشگاه ـ نیز در تایید این سخنان می گوید که ادعا و کشف جدیدی صورت نگرفته است. براساس مستندات مورخان این گمانه مطرح شد که محل دفن زکریای رازی در چه محدوده ای واقع شده است.

او اضافه می نماید: درباره محل دفن زکریای رازی حوالی دهه 50 در کتاب حسین کریمان صحبت شده است. این محقق و نویسنده محدوده آثار زیادی را در کتاب های خود معین نموده است، از جمله دژ رشکان که در سال های 80 - 79 دقیقا از همان محدوده معین شده در کتاب، از زیر خاک درآوردیم. یا گنبد فخرالدوله که شناسایی آن را براساس مستندات آن کتاب پیش می بریم. بر همین اساس صحبت هایی برای شناسایی محل دفن زکریای رازی مطرح و قرار شد آن محدوده را با توجه به تصاویر و اسناد قدیمی پیدا کنیم.

این ری شناس ادامه می دهد: در کتاب دکتر کریمان، محدوده قبر زکریای رازی، قبرستان قدیمی ری در نزدیکی امامزاده شعیب برآورد شده است. صحبت هایی هم با محلی ها شده است و شواهدی در قبرستان قدیمی این امامزاده وجود دارد که می تواند ادعای مطرح شده در کتاب دکتر کریمان را تایید کند. اما این که دقیقا قبری و جنازه ای بعد از یک هزار سال پیدا گردد، منطقی نیست. هدف از طرح این موضوع هم جانمایی برای ایجاد یک یادبود از زکریای رازی در محل دفن احتمالی او بوده است. با همین منطق برای فردوسی و عمرخیام نیز بنای یادبود ساخته شده است، وگرنه محل دفن ایشان که دقیق معین نبود.

ابوحمزه می گوید: زکریای رازی یکی از مهم ترین و اثرگذارترین شخصیت ها در علم پزشکی و فلسفه بوده است، ولی هیچ نمادی از او در شهرری دیده نمی گردد. فقط یک مجسمه به اسم زکریای رازی در میدان گمرک تهران وجود دارد که اصلا معلوم نیست به چه دلیل و با چه انگیزه ای این مجسمه را در آن منطقه قرار داده اند.

امیرمسیب رحیم زاده. مدیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی شهرری ـ نیز این سخنان را تکرار می نماید و به ایسنا می گوید که کشفی صورت نگرفته است. محل دقیق دفن زکریای رازی هم نه معین شده و نه جانمایی. حتی تا به حال مطالعات باستان شناسی با این محور و موضوع در منطقه فیروزآباد یا بخش قلعه نو کنونی صورت نگرفته است. جا دارد باستان شناسان مطالعاتی را در این باره انجام دهند.

او در پاسخ به این سوال که با توجه به وجود طرح این ادعا براساس کتاب حسین کریمان که در دهه 50 منتشر شده و گفته می گردد کشف و ادعای تازه ای رخ نداده است، چرا میراث فرهنگی تا کنون روی این موضوع مطالعات و تحقیقاتی نداشته است، اظهار می نماید: به هر حال از دهه 40 و 50 کاری صورت نگرفته است، اما درنظر بوده که انجام گردد. ضمن این که امامزاده شعیب همان محدوده ای که به عنوان محل دفن زکریای رازی برآورد شده، قبلا در فهرست آثار ملی ثبت شده است، اما خیلی جزئی و تخصصی وارد قضیه نشده اند و موضوع هم مغفول مانده است. ما اعلام نموده ایم درصورت تامین اعتبار آنالیز و مطالعات شروع می گردد.

رحیم زاده درباره تامین امنیت محدوده محل دفن زکریای رازی اظهار می نماید: آن منطقه متولی دارد که اوقاف است و تامین امنیت آن را باید به عهده بگیرد. هرچند یگان حفاظت میراث فرهنگی نیز در هفته چند نوبت در محدوده تمام آثار ثبت شده گشت دارد و حتما دقت لازم می گردد.

زکریای رازی پزشک ایرانی متولد 252 هجری قمری (865 میلادی) در ری بود که در زمینه های شیمی، فیزیک و فلسفه پژوهش های ارزنده ای داشت. در اسناد تاریخی آمده که او مدتی به زرگری مشغول شد و سپس به کیمیاگری روی آورد. در جریان کار با موادشیمیایی چشمش آسیب دید. او در سنین بالا علم طب را آموخت. رازی برای آموزش بیشتر به بغداد سفر کرد و در بیمارستان آن جا در طب استاد شد. بعد ها ریاست بیمارستان معتضدی در عراق را به عهده گرفت و پزشک نخست آن جا شد. پس از مرگ معتضد، خلیفه عباسی به ری برگشت و رییس بیمارستان ری شد و تا سرانجام عمر در این شهر ماند.

رازی اولین پزشکی بود که تشخیص تفکیکی بین آبله و سرخک را اعلام کرد. او در ارائه نظریه ایمنی اکتسابی پیشگام بود. در اسناد پزشکی آمده که او نخستین پزشک دوره خود بود که تشریح جسد انسان، استخوان ها، عضلات، مغز و برخی از شعب اعصاب را در سر و گردن، شرح داد. او در شیمی استاد بود و الکل، اسید سولفوریک، اسید کلریدریک، اکسیدارسنیک و اسید سیتریک از کشفیات رازی شناخته می گردد.

در کتاب آثار بازمانده از ری قدیمِ حسین کریمان درباره محل دفن زکریای رازی نوشته شده است: در دیه فیروزآباد بقعه ای قدیمی وجود دارد که اهل محل آن جا را به نام بقعه امامزاده شعیب فرزند امام موسی کاظم (ع) می شناسند. با توجه به این حقیقت که آن حدود در قدیم هرگز شیعه نشین نبوده است تا فرزندی از امام را در آن جا مدفون سازند، (رک: ری باستان، ج 2، فصل دوم از باب دوم) و نیز ظاهرا در کتب رجال و انساب و تراجم احوال مورد استفاده، ذکری از فرزندی به این نام از آن امام عظیموار که در شهر ری مدفون شده باشد، درج نشده و از سویی شیبانی محمدبن حسن، فقیه عظیم حنفی و یار ابوحنیفه در آن حدود مدفون شده است. (رک: ری باستان، ج 1 ص 443، ج 2 نقشه مقابل ص 88)

می توان چنین پنداشت که پس از شروع خرابی و متروک ماندن ری و رواج مذهب شیعه، اندک اندک کلمه شیبانی به شعیب که قرابت مختصر لفظی دارند تصحیف یافته است. اگر این حدس رویی در صورت داشته باشد باید مدفن بسیاری از عظیمان سنی مذهب مدفون در ری، چون هشام بن عبداله و محمدبن زکریا و امثال این دو را در آن حدود جست وجو کرد... در حدود محل بیمارستان قدیمی ری ـ پهنه جنوبی و جنوب شرقی ری قدیم یا حوالی دیه فیروزآباد و قلعه نو و تپه میل کنونی، در میان آثار نامکشوف باستانی (شاید) نشانه ای از گور وی به دست آید.